پورت Thunderbolt چیست و چه کاربردی دارد؟

پورت تاندربولت با سرعت بسیار بالا می‌تواند فایل‌های حجیم شما را بین دستگاه‌ها منتقل کند. در این مقاله با پورت Thunderbolt و کاربرد و مزایایش آشنا می‌شویم و به بررسی تفاوت‌های آن با usb c می‌پردازیم.

• پورت thunderbolt چیست؟
• شباهت و تفاوت تاندربولت و usb c
• چه موقع تاندربولت را انتخاب کنیم؟

پورت thunderbolt چیست؟

در سال‌‎های اخیر، تقاضا برای افزایش سرعت رد و بدل اطلاعات آنقدر زیاد شده که تولیدکنندگان به فکر تکنولوژی USB 3.0 و بعد از آن، تکنولوژی فوق سریع Thunderbolt افتادند. اینتل در سال ۲۰۱۱ یعنی زمانی که usb 3.0 با سرعت ۵Gbps کار می‌کرد تاندربالت را با دوبرابر سرعت معرفی کرد. تاندربالت می‌توانست انواع دیتا را به دستگاه‌های ذخیره سازی منتقل کند نه فقط دیتاهای سریالی را.

تاندربولت رابطی برای انتقال سریع اطلاعات و تصاویر به طور همزمان است. در واقع تاندربولت، رابطی مانند پورت USB است که علاوه بر سرعت انتقال بیشتر، قابلیت ارسال تصاویر را نیز دارد. اسم سابق این تکنولوژی لایت پیک – Light Peak بود. اپل اولین شرکتی بود که از این قابلیت در تجهیزاتش استفاده کرد.

نسخه‌های مختلف تاندربولت متکی بر کانکتور Mini DisplayPort است و اپل تنها تولیدکننده اصلی MDP است که البته به ندرت از آن در لپ تاپ ها استفاده شد. با ورود usb c این تکنولوژی جایگزین mdp شد. تاندربولت ۳ از پروتکل DisplayPort هم پشتیبانی می‌کند پس می‌توانید از daisy-chain و چند مانیتور ۴K 60Hz استفاده کنید (در ادامه در این مورد بیشتر صحبت می‌کنیم). تاندربولت از DisplayPort 1.2 و HDMI 2.0 و ۱۰GbE fast networking پشتیبانی می‌کند.

تکنولوژی تاندربولت (Thunderbolt) انقلابی در تکنولوژی I/O است. تاندربولت، ترکیبی از PCI-Express و DisplayPort در دو سیگنال سریال است که برق هم تامین می‌کند. پورت تاندربولت هم‌زمان ۶ وسیله جانبی را پشتیبانی می‌کند. 

شباهت و تفاوت تاندربولت و usb c

پورت thunderbolt دقیقا شبیه به پورت usb c است و اغلب مواردی که usb c انجام می‌دهد را پشتیبانی می‌کند. مثلا می‌توانید دستگاهی که usb c است را به پورت Thunderbolt 3 وصل کنید و از دستگاه استفاده کنید. علاوه بر شکل و کانکشن یکسان، هر دو، برق دستگاه را تامین می‌کنند؛ دستگاه‌های جانبی مختلف از جمله مانیتور را پشتیبانی می‌کنند؛ با تبدیل‌ها می‌توان انواع دستگاه‌ها را به آن وصل کرد. اما تفاوت تاندربولت و usb c چیست؟

تاندربولت و usb c در پنج مورد با هم فرق دارند:

۱. سرعت انتقال: تاندربولت سریعتر از usb c است. سرعت انتقال Thunderbolt 3 برابر است با ۴۰Gbps که دو برابرِ حداکثر سرعت سریع‌ترین پورت‌های usb c و DisplayPort 1.2 و چهار برابر تاندربولت استاندارد است. همان طور که می‌دانید usb c یک کانکشن است که از تکنولوژی‌های مختلف usb پشتیبانی می‌کند. ممکن از پورت usb c لپ تاپ شما تکنولوژی usb 2.0 و یا usb 3 داشته باشد. با توجه به این نکته سرعتی که usb c ارایه می‌دهد بستگی به تکنولوژی به کار رفته در آن دارد: در usb 2 برابر با ۴۸۰ Mbps است و در USB 3.2 Gen 2×2 برابر با ۲۰ Gbps. پس لپ تاپی که تاندربولت ۳ دارد ۲ تا ۴ برابر سریعتر از لپ تاپی است که usb c دارد (البته باید دستگاه متصل به لپ تاپ هم از تاندربولت پشتیبانی کند تا این سرعت فراهم شود وگرنه با سرعت دستگاه متصل، انتقال انجام می‌شود). توجه داشته باشید که همه پورت‌های usb c از تاندربولت پشتیبانی نمی‌کند یعنی حتی اگر اسمارت فون و تبلت شما از کانکتور آن استفاده کند به این معنی نیست که سرعت و ویژگی‌های تاندربالت را دارد.

پهنای باند تاندربولت ۱، که از طریق ۴ مسیر PCI-Express 2.0 تامین شده است، ۱۰ گیگابیت در ثانیه است و  یک مسیر PCIe 2.0، پهنای باند ۴ گیگابیت بر ثانیه‌ای دارد.

تاندربولت نسخه‌ ۱.۰ و ۲.۰، از نظر فیزیکی یکسان هستند، ولی در نسخه‌ دوم، پهنای باند کانال‌های رفت و برگشت ترکیب می‌شود و به سرعت ۲۰ گیگابیت بر ثانیه می‌رسد.

۲. اتصالات صفحه نمایش و مانیتور: تاندربالت می‌تواند از چندین مانیتور پشتیبانی کند. مثلا پورت usb c با پشتیبانی از تاندربولت ۳ یعنی می‌توانید با یک کابل هم برق را تامین کنید و هم فایل‌های حجیم مثل ویدئو را به دو یا چند مانیتور اکسترنال ۶۰Hz 4K بفرستید. برخی iMac ها می‌توانند از از طریق کابل تاندربولت ۳ به دو مانیتور اکسترنال ۶K Apple Pro Display XDR وصل شوند. بسیاری از PC ها و لوازم جانبی با پشتیبانی از Thunderbolt 3 در بازار هست. usb c با ویژگی DisplayPort Alternate Mode از مانیتورهای اکسترنال پشتیبانی می‌کند و بدون این ویژگی مانیتورها نمی‌توانند از طریق usb c وصل شوند. چک کنید ببینید آیا کامپیوتر شما از این ویژگی پشتیبانی می‌کند یا نه.

۳. دستگاه‌های قابل اتصال: می‌دانیم هر دو پورت تاندربولت و usb c از دستگاه‌های جانبی مختلفی مثل پرینتر و هارد اکسترنال پشتیبانی می‌کنند اما تاندربولت از دستگاه‌های PCIe مانند کارت گرافیک های اکسترنال و هارد اکسترنال‌های پرسرعت هم پشتیبانی می‌کنند در حالی که usb c این قابلیت را ندارد.

۴. Daisy-chaining (اتصال چند دستگاه به صورت سری): تاندربالت ۳ از این قابلیت پشتیبانی می‌کند بنابراین تا ۶ دستگاه سازگار را می‌توان به هم وصل کرد و نیازی نیست همه آنها به دستگاه اصلی و هاست وصل شوند. مثلا هارد را به کامپیوتر و مانیتور را به هارد وصل کنید. اما در usb c همه این دستگاه‌ها باید پروت‌های مجزای usb c وصل شوند.

۵. سازگاری با تکنولوژی پایین‌تر: تاندربالت ۳ با usb c سازگار است پس اگر دستگاه usb c به پورت تاندربولت وصل شود، پورت به حالت usb c برمی‌گردد تا از دستگاه پشتیبانی کند. اما این سازگاری دوطرفه نیست. Thunderbolt 3 docking station ای که در زیر می‌بینید باید به هاست تاندربولت ۳ وصل شود.

در کنار پورت تاندربولت علامت رعدوبرق دیده می‌شود تا به راحتی از پورت‌های دیگر قابل تشخیص باشد. مثلادر برخی Macها، شکل و اندازه پورت Mini DisplayPort خیلی شبیه به پورت تاندربولت است اما علامت رعدوبرق مشکل تشخیص آنها را برطرف می‌کند.

چه موقع تاندربولت را انتخاب کنیم؟

با توجه به کاربری مورد نظر خود بین تاندربولت و usb c تصمیم بگیرید. اگر سه کاربری زیر را در نظر دارید حتما باید تاندربولت را انتخاب کنید:

1. انتقال فایل در زمان کوتاه: با usb c می‌توان در کمتر از نیم دقیقه فیلم HD را منتقل کرد. اگر باید فایل‌های حجیم را از دستگاه اکسترنال در زمان کم منتقل کنید حتما تاندربولت را انتخاب کنید.
2. استفاده از دو مانیتور ۴K 60Hz: توجه داشته باشید که usb c از دو مانیتور ۴K 30Hz پشتیبانی می‌کند اما با تاندربولت ۶۰Hz فراهم می‌شود.
3. استفاده از کارت گرافیک اکسترنال برای بازی و رندرینگ

البته usb 4 در راه است و تمام ویژگی‌های Thunderbolt 3 را دارد و از کانگتور usb c استفاده می‌کند. همچنین تاندربولت ۴ هم در راه است هرچند که از نظر شرعت تفاوتی با تاندربولت ۳ ندارد اما موارد زیر به آن اضافه شدهاست:

1. پشتیبانی از یک مانیتور با رزولوشن ۸k و دو مانیتور با رزولوشن ۴k
2. به محض اتصال ذستگاه جانبی به آن، شروع به کار می‌کند.
3. سرعت PCIe دوبرابر شده یعنی ۳۲Gbps که در کارت گرافیک مطرح است.
4. امینت بیشتر با VT-d که دسترسی مستقیم به حافظه را محدود می‌کند.

–

انتقال فایل در زمان کوتاه: با usb c می‌توان در کمتر از نیم دقیقه فیلم HD را منتقل کرد. اگر باید فایل‌های حجیم را از دستگاه اکسترنال در زمان کم منتقل کنید حتما تاندربولت را انتخاب کنید.
استفاده از دو مانیتور ۴K 60Hz: توجه داشته باشید که usb c از دو مانیتور ۴K 30Hz پشتیبانی می‌کند اما با تاندربولت ۶۰Hz فراهم می‌شود.
استفاده از کارت گرافیک اکسترنال برای بازی و رندرینگ”
}
}]
}