usb type c چیست؟ چه کاربردی دارد؟

می‌دانیم که کانکتورهای usb انواع محتلفی دارد. استفاده از usb c بسیار آسان است و مزایایی در اختیارتان می‌گذارید که کابرد آن را رایج کردهاست. با توسعه شبکه آداکهمراه باشید تا به بررسی این کانکتور پرطرفدار بپردازیم.

• پورت USB Type-C چیست؟
• شکل ظاهری USB C
• شارژ و انتقال داده به طور همزمان در USB C
• توان انتقالی در USB C
• سرعت USB C
• مقایسه usb c با تاندربولت (Thunderbolt)

پورت USB Type-C چیست؟

USB Type-C، یک کانکتور جدید است که استانداردهای مختلفی مثل USB 3.1 و ارسال توان (USB PD) را پشتیبانی می‌کند. usb c برای انتقال دیتا، برق و حتی ویدئو و صدا استفاده می‌شود. از آن در بسیاری دستگاه‌ها؛ کامپیوترها و لپ تاپ‌ها مثل MacBook Pro، موبایل مثل Samsung Galaxy و کنسول‌های بازی مثل Nintendo Switch استفاده می‌شود.

با وجود usb c با استفاده از تبدیل‌ها می‌توانید خروجی HDMI و VGA و DisplayPort و usb a و دیگر انواع کانکتورها را از یک پورت usb بگیرید. مقاله “پورت usb چیست؟ انواع پورت usb و تفاوت های آنها” را بخوانید تا با انواع usb ها و تفاوت آنها آشنا شوید.

در ادامه به بررسی ویژگی‌های usb c می‌پردازیم:

شکل ظاهری USB C

USB Type-C، یک سوم usb a است و از نظر ظاهری بسیار شبیه به کانکتور و پورت‌های مایکرو USB Type-B است، با این تفاوت که لبه‌های گرد دارد و امکان نصب آن به سیستم در هر جهت وجود دارد یعنی لازم نیست در جهت خاصی وصل شود.

کانکتور usb a مستطیل شکل است اما کانکتور usb c بیضی شکل و متقارن است یعنی وصل کردن آن در جهت اشتباه غیرممکن است و می‌توانید آن را به راحتی و بلافاصله تشخیص دهید. از طرفی به قدر کافی باریک هست که بتوان از آن در اسمارت فون استفاده کرد.

شارژ و انتقال داده به طور همزمان در USB C

یکی از ویژگی‌های خوبی که کابل USB Type-C دارد، این است که در زمان انتقال اطلاعات، دستگاه شما نیز شارژ می‌شود. کابل usb c برای انتقال برق استفاده می‌شود در نتیجه معمولا برای شارژ دستگاه‌های پورتابل، اسمارت فون‌ها، لپ تاپ ‌ها و دوربین‌های امنیتی کاربرد دارد. برای مثال همین طور که تصویر لپ تاپ را به تلویزیون منتقل می‌کنید با امکان اتصال به پورت Display Port، می‌توانید لپ تاپ را هم شارژ کنید چون برق و سیگنال ویدئو همزمان منتقل می‌شوند. چون قابلیت انتثال صدا را هم دارد جایگزین خوبی برای جک ۳.۵ میلی متری هدفون‌ها است اما هنوز در کامپیوترها استفاده نشده است. 

توان انتقالی در USB C

حداکثر توان انتقالی یعنی، توانی که از طریق پورت USB می‌تواند به یک دستگاه منتقل شود. این عدد در پورت‌های USB 2 حدود ۵۰۰ میلی آمپر یا ۲.۵ وات است، در USB 3 حدود ۹۰۰ میلی آمپر یا ۴.۵ وات است، اما در USB Type-C این رقم تا ۵۰۰۰ میلی آمپر یا ۱۰۰ وات است که توان بسیار بالایی است.

کانکتورهای استاندارد usb c همانند اغلب usb A ها می‌توانند ۲.۵ وات برق فراهم کنند اما بسیاری از دستگاه‌ها با کابل usb c از پروتکل Power Delivery (PD) استفاده می‌کنند که باعث می‌شود تا ۱۰۰ وات برق تامین کنند. در نتیجه لپ تاپ و دستگاه‌هایی با ولتاژ بالا به راحتی با آن شارژ می‌شود چیزی که در usb های قدیمی ممکن نیست.

سرعت USB C

سرعت انتقال اطلاعات در پورت USB Type-C به ورژن آن بستگی دارد. برای مثال ورژن USB 3.1، حدود ۱۰ گیگابایت داده را در یک ثانیه منتقل می‌کند، یعنی اگر یک فایل تصویری ۱.۲۵ گیگابایتی را در نظر بگیریم به کمک این پورت می‌توان آن را در کمتر از یک ثانیه منتقل کرد.

سرعت معمول در کانکتورهای USB C برابر با ۱۰ گیگابیت بر ثانیه است که از نظر تئوری، دو برابر USB 3.0 است. پورت‌های USB C که از این حداکثر سرعت پشتیبانی می‌کنند USB 3.2 Gen 1×۲ نام دارند. ضرب در ۲ به این دلیل است که تعداد Lane های دیتا (مسیرهای انتقال داده) در کابل usb c دو برابر شده تا به سرعت ۲۰ برسیم. پورت usb c با سرعت ۱۰Gbps به شکل usb a که بزرگتر و مستطیل شکل است هم وجود دارد و USB 3.2 Gen 2×1 نامیده می‌شود. در تصویر زیر نامگذاری های جایگزین انواع usb را می‌بینید.

usb c همان usb 3.1 نیست. usnc شکل کانکتور است و زیر پوست آن تکنولوژی‌های usb 2 و usb 3 و … نهفته است. مثلا تبلت اندرویدی Nokia N1 از کانکتور usb c استفاده می‌کند اما تکنولوژی آن usb 2 است نه حتی usb 3. بنابراین هنگام خرید حتما به جزییات دقت کنید و مطمئن شوید که از usb 3.1 به بعد پشتیبانی می‌کند.

حداکثر سرعت در بعضی پورت‌های قدیمی‌تر USB C برابر با ۵Gbps است پس برای اطمینان از اینکه پورت شما از سرعت ۱۰ پشتیبانی می‌کند باید در مشخصات آن به دنبال USB 3.2 Gen 1×۲ یا ۱۰Gbps باشید. اگر با USB 3.1 روبرو شدید باید از فروشنده بپرسید سرعت آن چقدر است.

تمام پورت‌های usb c با هم سازگارند و اگر سرعت آنها متفاوت باشد بر اساس سرعت کمتر کار می‌کند.

مقایسه usb c با تاندربولت (Thunderbolt)

شاید مفیدترین پروتکلی که usb c پشتیبانی می‌کند Thunderbolt 3 و Thunderbolt 4 باشد. هر یک از اینها از توان عملیاتی ۴۰Gbps پشتیبانی می‌کند و مصرف برق را کاهش می‌دهد و می‌تواند ۱۰۰ وات برق را عبود دهد.

پشتیبانی usb c از تاندربولت ۳ و ۴ یعنی با یک کابل می‌توانید هم برق و هم حجم بالای اطلاعات را منتقل کنید مثلا دیتای ویدئویی برای دو صفحه نمایش ۶۰Hz 4K. برخی لپ تاپ‌ها از این مزایا استفاده کرده‌اند مثلا MacBook Pro دارای ۴ کانکتور تاندربالت ۳ است. 

استاندارد تاندربولت اینتل که رقیب بزرگ USB 3.1 محسوب می‌شود گاهی از کابل و درگاه مشابه استفاده می‌کند. تاندربولت نسخه سوم می‌تواند تا ۴۰ گیگابیت بر ثانیه داده منتقل کند، که ۴ برابر بیشتر از نسل دوم است. USB 3.1 نسخه‌های یک و دو تاندربولت از کابل‌های مختص خود استفاده می‌کردند که با USBها تطبیق نداشت؛ به همین دلیل، بعضی از دستگاه‌ها مانند مک‌بوک پرو، هم USB و هم درگاهی جدا برای تاندربولت دارند.

پورت‌های usb4 در اوایل سال ۲۰۲۱ در برخی لپ تاپ ها قرار گرفته که به صورت پیش فرض از سرعت تاندربولت ۳ پشتیبانی می‌کند اما همچنان با usb3 سازگار است و از همان شکل کانکتور usb c استفاده می‌کند.

شباهت تاندربالت ۳ و تاندربالت ۴ چیست؟

1. تاندربالت ۴ خیلی وقت است که در PC ها استفاده شده اما سرعت آن پیشرفت چشمگیری نسبت به تاندربالت ۳ نداشته و سرعت هر دو ۴۰Gbps است.
2. هر دوی آنها بین ۱۵ تا ۱۰۰ وات برق منتقل می‌کنند.

تفاوت تاندربولت ۴ نسبت به تاندربولت ۳ چیست؟

1. تاندربالت ۴ می‌تواند سیگنال‌های ویدئویی را بین دو صفحه نمایش ۴k و یا یک صفحه نمایش ۸k منتقل کند اما تاندربولت ۳ می‌تواند فقط یک صفحه مایش ۴k را ساپورت کند. 
2. نرخ انتقال دیتا از طریق PCIe در تاندربالت ۳ برابر است با ۱۶Gbps ولی در تاندربالت ۴ دوبرابر (برابر با ۳۲Gbps) است. پس بهترین گزینه برای انتقال فایل‌های اطلاعاتی و ودئویی حجیم برای ادیت است.

کابل‌های usb c با هر آنچه که از usb c پشتیبانی می‌کند، فارغ از نسل آنها، سازگار است. اما تاندربالت ۳ و ۴ که از کانکتور فیزیکی usb c پشتیبانی می‌کند باید از کابل مخصوص تاندربالت استفاده شود تا سازگاری و سرعت کامل برآورده شود. کابل تاندربالت در هر دو سر، یکسان است اما روی هر کدام علامت رعدوبرق دارد و قیمت آن گران‌تر از usb استاندارد است .